راستی‌آزمایی ادعای کاهش نقدینگی در دولت رئیسی
به گزارش ایران‌گیت، دولت ابراهیم رئیسی از «منفی شدن رشد نقدینگی پس از ۹سال» به عنوان یکی از دستاوردهای خود در یک سالی که از فعالیتش می‌گذرد اشاره کرده است. اما این موضوع تا چه اندازه صحت دارد؟
عملکرد ضعیف دولت ابراهیم رئیسی در طول یک سالی که از آغاز فعالیت آن می‌گذرد، رسانه‌های دولتی را مجبور به رزومه‌سازی کرده است. رسانه‌هایی که همچنان با آمارسازی و فریب دادن مخاطبان عام، سعی در بالا بردن دولت رئیسی و به زمین کوبیدن دولت روحانی دارند. با این وجود، این رسانه‌ها تا جایی پیش رفته‌اند که آمارهای رسمی دولت را هم زیر سوال می‌برند.
توهم کاهش نقدینگی در دولت رئیسی
خبرگزاری ایرنا از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم همواره سعی در مثبت نشان دادن عملکرد اقتصادی کابینه رئیسی داشته است. اکنون نیز در اولین سالگرد آغاز به کار دولت رئیسی در گزارشی تحت عنوان «بخشی از کارنامه دولت سیزدهم یک‌سال پس از استقرار» به برخی از عملکردهای به ظاهر مثبت دولت پرداخته است.
با وجود اشکالات بسیاری بر این گزارش، به ویژه گزاره‌های اقتصادی آن وارد است، اما یکی از موارد مورد اشاره در آن بیش از همه تعجب برانگیز است. ایرنا در این گزارش از «منفی شدن رشد نقدینگی پس از ۹سال» به عنوان یکی از اقدامات مثبت تیم اقتصادی دولت نام برده است. اما واقعیت ماجرا چیست؟
رشد ۳۷.۷ درصد نقدینگی در دولت سیزدهم
نگاهی گذرا به گزارش‌های ماهانه بانک مرکزی نشان می‌دهد که نه تنها رشد نقدینگی در دولت سیزدهم منفی نبوده، بلکه یکی از بالاترین رقم‌ها در تاریخ اقتصاد ایران را رقم زده است.
ابراهیم رئیسی در دوازدهم مرداد ماه سال ۱۴۰۰، کار خود را به عنوان رئیس دولت ایران آغا کرد. مطابق اعلام بانک مرکزی، نقدینگی در اقتصاد ایران در پایان خرداد ماه آن سال برابر با سه هزار و ۷۰۵هزار میلیارد تومان بوده است. با این وجود این رقم در پایان خرداد ۱۴۰۱ به پنج هزار و ۱۰۴هزار میلیارد تومان رسیده است. یعنی حجم نقدینگی اقتصاد ایران در طول این یک سال، ۳۷.۷درصد رشد کرده است.
نمودار زیر، روند تغییرات نقدینگی را از خرداد سال ۹۹ تا خرداد ۱۴۰۰ نمایش می‌دهد.
کاهش نقدینگی در فروردین، دستاورد دولت بود؟
از سویی دیگر، رشد نقدینگی تنها در فروردین ماه ۱۴۰۱منفی بوده که این موضوع هم نه به عنوان یک دستاورد، قابل اتکا است و نه اتفاق عجیبی به شمار می‌رود.
براساس آمارهای موجود، در ۱۶ سال گذشته رشد نقدینگی در فروردین ماه برای پنج مرتبه در سال های ۸۵ تا ۸۸ و همچنین سال ۹۲، منفی شده که در هیچ یک از این موارد نه پایدار بوده و نه تورم افسار گسیخته اقتصاد ایران را کنترل کرده است. حتی در فروردین ۱۴۰۰ نیز رشد نقدینگی تنها حدود ۰.۴درصد بود. به طور کلی بررسی آمار ماهیانه نقدینگی نشان می‌دهد که رشد نقدینگی در فروردین ماه هر سال کمترین میزان خود را ثبت کرده و این موضوع ارتباطی با عملکرد دولت‌های مختلف نداشته است. نمودار زیر، رشد ماهانه نقدینگی را از خرداد ۱۳۹۹ تا خرداد ۱۴۰۰ را نشان می‌دهد.
آمارسازی دولت تمامی ندارد
مشخص نیست که دولت با چه منطقی به منفی شدن رشد نقدینگی، به عنوان یکی از افتخارات خود اشاره کرده است. البته موضوع به همین جا خاتمه پیدا نمی‌کند.
دولت رئیسی خود به این موضوع اعتراف کرده که بخش از کسری بودجه خود را از طریق استقراض از شرکت‌های دولتی برطرف کرده است. از طرف دیگر، بررسی گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که میزان استقراض دولت و شرکت‌های دولتی از شبکه بانکی، در یک سال گذشته معادل ۴۵درصد افزایش یافته است.
این در حالی است که بسیاری از کارشناسان پولی و بانکی پیرامون این موضوع هشدار داده‌اند که این اقدام دولت باعث کنترل رشد نقدینگی در شرایط کنونی و یک انفجار نقدینگی و تورم در آینده خواهد شد. به عبارتی دولت برای آمارسازی و کنترل نقدینگی کنونی، رشد آن را به آینده موکول کرده است.
شاید بهتر باشد دولت به جای رزومه‌سازی و تلاش برای عوام فریبی سعی کند عملکرد اقتصادی خود را تقویت کند تا بهبود شرایط، نه در رسانه‌های دولتی بلکه در دل جامعه خود را نشان دهد. مطمئنا در این صورت محبوبیت سید محرومان هم حفظ خواهد شد و دولت برای ثبات خود نیازی به دروغ نخواهد داشت.
