چچنی ها و ننگ مزدوری روسیه در اوکراین
از همان اوایل آغاز تجاوز روسیه به اوکراین، نگرانی جدی درباره استفاده پوتین از سربازان چچنی و سوری در نبردها وجود داشت. به طور خاص، چچنی ها را فرماندهان ارتش روسیه در درگیریهای جدی و قتل عامها به کار گرفتند و می گیرند از آن رو که برای سربازان روسی، نبرد با هم زبانشان و کشتار آنها، چندان آسان نیست. تصاویر و اسناد کشتار اوکراینیها توسط سربازان چچنی، در کنار سخنرانیهای پرشور رمضان قدیرف، رهبرشان، تصویر سیاهی از مسلمانان قفقاز ارائه کرد.
از تردید سربازان تا کمبود سربازان
ابتدای نبرد متجاوزانه روسها، اعلام آغاز “عملیات ویژه” در اوکراین بود و این به آن معنا بود که پوتین نمیخواهد به طور رسمی اعلام جنگ کند. او تا به امروز نیز از اعلام رسمی جنگ با اوکراین خودداری کرده است. چنین تحولی، هم به معنای نبرد با هم زبانان روسها است و هم به معنای وارد شدن روسیه به وضعیت جنگی است. شهروندان روس و همچنین، طیفهای مختلف بزرگان سیاست و اقتصاد روسیه، چنین وضعیتی را بر نمیتابند. در شرایط غیرجنگی، روند سربازگیری، با “استخدام سربازان” یا بردن سربازان خدمت عمومی به میدان نبرد قابل انجام است. در شرایط اقتصادی تحت تحریم، ارتش روسیه، مبالغ بالایی را برای استخدام سربازان می پردازد و طبعا از هر طیف و هر گروه سنی نیز، سرباز استخدام شده است. این هزینه بری “استخدام سرباز”، یکی از مشکلات روسها است. با این همه، اصلیترین و مهمترین مشکل آن است که پوتین نبردی را به عنوان “عملیات ویژه” آغاز کرد که قرار بود طی آن، اوکراینی ها با آغوش باز، برادران روس خود را بپذیرند، اوکراین اشغال شود و ولادیمیر زلنسکی کشته شود و رهبر منصوب مسکو، در کیف مستقر شود. اینگونه نشد! سربازان روس، در موارد متعدد، تردیدهای جدی در جنگ با اوکراینیها از خود نشان دادند. در ماههای سوم و چهارم تجاوز نیز مشخص بود که روسیه در حال تلفات دادن است و نیاز به سربازگیری دارد.
قدیرف و چچنی ها در میدان نبرد
رمضان قدیرف، در ابتدای تجاوز روسیه به اوکراین، اعلام کرد که قرار نیست چچنی ها به سربازان روس بپیوندند و دقیقا فردای همان روز، اعزام چچنی ها آغاز شد! چند هفته نگذشته بود که ویدیوها و اسناد متعدد از جنگیدن چچنیها با اوکراینیها در نبردهای خونبار، منتشر شد. یکی از موارد تلخ، انتشار یک سری ویدیو از نبرد یک واحد چچنی با واحدی کوچک و از نفس افتاده از مقاومان اوکراینی بود که پس از قتل عام اوکراینی ها، چچنیها، نماز جماعت برگزار کردند. این اخبار و اسناد، به موازات پخش اسناد وارد کردن مزدوران سوری توسط روسیه به میدان نبرد اوکراین، آسیب جدی به وجهه مسلمانان در شرق اروپا وارد کرد.
واقعی و غیرواقعی
در روندی که در ماه های اخیر طی شده است، بسیاری از موارد جنایات جنگی در اوکراین را چچنی ها مرتکب شدند. اما، روسیه خود نیز در انتشار گسترده اسناد مربوط به جنایات چچنیها، نقش جدی داشتند! کمکم برخی به این نتیجه رسیدند که روسیه موارد متعددی از کشتارهای مرتکب شده توسط سربازان خود را به چچنیها منتسب کرده اند. تحقیقات اخیر نشان داده است که تنها ۵۳ درصد از سربازانی که قدیرف در یگانهای خود به اوکراین فرستاده است، چچنی و مسلمان هستند. تیمهای امنیتی اوکراینیها، خود در این باره اسنادی را منتشر کردند و هشدار دادند که روسها در حال انتساب جنایات خود به چچنیها هستند؛ هر چند در فاجعه وادار کردن چچنیها به ارتکاب جنایات متعدد در اوکراین، توسط روسها، تردیدی نیست.
فاجعه پایان جولای
فعالان روسی در شبکه های اجتماعی که تصاویر و ویدیوهای کشته شدن اوکراینیها را برای ارعاب و تأثیرگذاری بر مردم اوکراین منتشر میکنند، در اواخر جولای، تصاویر مثله شدن یک سرباز اوکراینی را منتشر کردند که بی سابقهترین نمونه منتشر شده از جنایات جنگی در اوکراین بود. شدت خشونت این رویداد به قدری بود که تیم تحقیقاتی ویژهای که هویت قاتلان را کشف کرد، جرأت پخش ویدیوها را نیافت؛ هر چند فعالان روس، برای ارعاب، بارها و بارها این ویدیوها را منتشر کردند. تیم تحقیقاتی مذکور، موفق شد هویت قاتل اصلی و عوامل حاضر در قتل خشونت بار اسیر اوکراینی را شناسایی کند. شوربختانه، عوامل واحد نظامی Akhmat (احمد) از نیروهای چچنی، عامل این فاجعه بوده اند.
باید امیدوار بود که تحول جدی در رویکرد کشورهای اسلامی به تجاوز روسیه به اوکراین صورت گیرد و دستکم، فرصت تأثیرگذاری بر سیاست استفاده روسها از سربازان چچنی و سوری، فراهم شود.