مدیریت اربعین ۱۴۰۱ به شیوه هیاتی !
نابسامانی مدیریت اربعین ۱۴۰۱ باز هم به شیوه هیاتی دردسرساز شد. دوربین، تصاویری از زوار خسته و مستاصل را نشان می دهد که همراه خانواده و حتی کودک خردسال و نوپا در گرمای هوا روی موکت دراز کشیده اند در حالی که اطرافشان پر شده از ظروف یکبار مصرف و زباله. تصویر دیگری راه بندان ماشین ها را در ایلام به سمت مرز نشان می دهد در حالی که مردم از اتوموبیل ها پیاده شده اند و در کنار جاده طلب آب می کنند.« هرج و مرج»، «فاجعه»، «مرگ دست کم ۹ زائر ایرانی» و…. تعابیری است که رسانه های داخلی و خارجی برای توصیف آنچه این روزها در مرزهای ایران و عراق می گذرد استفاده می کنند.
از دو روز پیش مسوولان گفتند به دلیل اتفاقات نگران‌کننده‌ای که در مرزهای شلمچه و مهران به وقوع پیوست و خطرات جدی که برای امنیت و سلامت زائران به وجود آمد،تمامی مرزهای ایران به سمت عراق بسته شده، سفر زمینی به اربعین منتفی شده است، هیچ گذرنامه ای صادر نمی شود و مردم از رفتن به سمت مرز خودداری کنند. حالا سوال مهم این است که تکلیف جمعیت میلیونی که هم اکنون در گرمای بسیار زیاد پشت مرزها تجمع کرده اند بدون اینکه از حداقل خدمات بهداشتی مانند آب آشامیدنی سالم، غذا و سرپناه برخوردار باشند چه می شوند.
جمعیتی که به امید تغییر وضعیت گویا خیال بازگشت هم ندارد از سویی دیگر به علت نبود امکانات در آن سوی مرز امکان پیش روی هم ندارد! یکی از زائرانی که از مرز عراق بازگشته در یک مصاحبه ویدیویی که رسانه ها منتشر شده می گوید:« این تبلیغاتی که تلویزیون ایران می کند کجاست؟ این وعده هایی که دادند کجاست؟ آن طرف مرز هیچ چیزی نیست. نه آب نه غذا نه وسیله نقلیه. می گویند ۷۵۰ هزارتومان یا یک میلیون بدهید تا برسانیمتان به کربلا! مردم از کجا بیاورند!»
مدیریت به شیوه صدور اطلاعیه!
در این دو روز، ستاد اربعین نزدیک به ۱۰ اطلاعیه صادر کرده است. پرسش این است که آیا نمی شد پیش از این که بخواهند با صدور اطلاعیه اوضاع را مدیریت کند با پیش بینی تمهیداتی، جلو این وضعیت را می گرفتند؟ در یکی از اطلاعیه ها اعلام کرده اند که ستاد اربعین، در پی ضعف زیرساخت‌ها، عدم وسیله نقلیه برای جابه‌جایی زائران در مرز و سرگردانی زائران ایرانی، به منظور حفظ سلامت زائران تصمیم گرفته شده تا بهبود وضعیت در عراق، مرزهای شش‌گانه را ببندد تا وضعیت مرز به حالت عادی برگردد.
گفته می شود که مهم‌ترین نگرانی مسئولان حضور انبوه جمعیت در مرز و کندی تردد در آن سوی مرز بود، چرا که عراق ظرفیت پذیرش این همه زائر را نداشت به نحوی که بعضا زائران ایرانی بیش از ۶ تا ۷ ساعت در آن مرز سرگردان بودند تا وسیله نقلیه برای جابه‌جایی پیدا شود. می گویند که مسئولان ستاد اربعین ایران رایزنی‌ها فراوان با طرف عراقی داشته اند اما علی رغم همه این ها مسئولان این کشور عملا تاکنون به تعهدات خود عمل نکرده‌اند. ستاد اربعین ا زائران ساکن عراق هم خواسته در برگشت خود تسریع کنند و ماندگاری را در کربلا کوتاه کنند و بیشتر از یک روز اقامت نداشته باشند.
تقصیر کیست؟
عده ای می گویند تقصیرِ وام ۵ میلیون تومانی است که دولت قولش را به زائران کربلا داده و همین باعث شده یکباره جمعیتی که هرساله عازم راهپیمایی کربلا می شود چند برابر شود. عده ای دیگر مقصر را تبلیغات علی حده‌‌ای می دانند که امسال بیش از سالهای قبل مردم را تشویق به رفتن کرده است. برخی دیگر می گویند دلیلش پایان کروناست و خیل مشتاقانی که دوسالی بود نتوانسته بودند عازم کربلا شوند.
برخی دیگر مقصر را دولت عراق می دانند که تمهیدات لازم را برای ارائه خدمات و امکانات به زوار تعبیه نکرده بود. برخی دیگر می گویند مقامات ایرانی سهل انگاری کردند و درباره این حجم از زائری که امسال قرار بود عازم کربلا شوند پیشتر با مقامات عراقی هماهنگی نکرده بودند. ستاد اربعین مدعی است هماهنگی جهت ورود این حجم زائر با مقامات عراقی شده اما آنها به تعهدات خود عمل نکرده اند.
حسین مذنب، مدیرکل بازرسی، مدیریت عملکرد و حقوق شهروندان وزارت راه و شهرسازی ایران درباره لغو سفرهای اربعین گفته:«این تصمیم با خواسته کشور عراق گرفته شده است، چراکه ظرفیت‌ها و امکانات برای پذیرش این حجم از زائر را ندارد.»
پرسش این است که آیا طرف ایرانی پیشتر به مقامات عراقی اطلاع نداده بوده که امسال با حجم چند برابری زائر از سمت مرزهای ایران روبه روست؟ یا شاید حتی مسوولان ایرانی هم هیچ اطلاعات و پیش بینی درستی در این زمینه نداشته اند! جالب این که تا کنون هیچ واکنش یا پاسخ درخوری هم از سمت مسوولان عراقی درباره وضعیت ایجاد شده، مشاهده نشده است!
توقف سفرهای بین شهری
مدیریت هیاتی آنجا بیشتر خودش را نشان می دهد که در این دو هفته اخیر کل خدمات مسافربری بین شهری به علت همزمانی با اربعین مختل شده بود. مسافرانی که در حالت عادی قصد سفرهای بین شهری را داشتند با مشکل نبود اتوبوس مواجه بودند.
چرا که همه اتوبوس های مسافربری از سراسر کشور به مقصد کربلا حامل مسافر بودند. مثلا اگر شما برای یک کار فوری قصد سفر به تهران، تبریز، شیراز، اصفهان و.. را داشتید با معضل نبود بلیط و اتوبوس روبه رو بودید، آن هم نه تنها برای یک یا دو روز بلکه از دو هفته پیش به این سو درگاههای فروش بلیط برای سفرهای برون شهری تقریبا بسته است و مسافران مجبورند در صورت نیاز فوری با صرف هزینه هنگفت، اتومبیل دربست کرایه کنند یا در شبکه های اجتماعی فراخوان دهند که اگر فردی قصد سفر با اتومبیل شخصی به مقصد مورد نظر یا مشترک را دارد.
در صورت تمایل یا داشتن جا، آن فرد را هم با خود همسفر کند. دولت متولی خدمات رسانی عادلانه و برابر به همه شهروندان است. نمی تواند برای راحتی بخشی از مردم، نیازهای بقیه را ندیده بگیرد. اما نحوه مدیریت هیاتی اش در مراسم اربعین امسال این شد که حالا هم زائران کربلا در راه مانده اند وهم مسافران شهرهای دیگر به مقصد نرسیده اند.