CIA و مأموران افغانستانی اش!
در سالگرد خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، سرنوشت این کشور پس از تسلط طالبان، معمای بزرگی است. نگرانی ها درباره آینده فرهنگ و جامعه این کشور، روز به روز افزایش می یابد و بیش از همه، زنان و اقلیت های نژادی و دینی، آسیب دیده و می بینند.
با این همه، برای آمریکاییان، در روزهای خروج نیروهای کشورشان از افغانستان، هیچ چیز به اندازه میلیاردها دلار هزینه و جان های از دست رفته در سال حضور آمریکا در افغانستان، خشمگین‌شان نمی کرد. کشوری که با دریایی از هزینه بر باد رفته و مقادیر بی شماری سلاح و ادوات نظامی، یکسره به طالبان سپرده شد؛ طالبانی که حامی القاعده، مجری عملیات ۱۱ سپتامبر بود.
در بین همه هزینه ها و برنامه های آمریکا و متحدانش در افغانستان، برنامه آموزش نیروهای مختلف افغانستانی، جایگاه ویژه ای داشت و همین برنامه های آموزش پلیس، ارتش، نیروهای امنیتی و چندین برنامه از این دست بود که یکی از بزرگترین ناکامی های آمریکا را به رخ کشید. پنتاگون نتوانست نیروهایی را تربیت کند که دست کم یک ماه در برابر طالبان دوم آورند.
هر چند تا حد زیادی، این ظاهر ماجرا بود. این ترامپ بود که توافق خروج نیروها را با طالبان امضاء کرده بود و طالبان، ماه ها قبل از سپتامبر ۲۰۲۱، با طرح این توافق با رهبران مناطق مختلف افغانستان، آنها را از آینده ترسانده و اطاعت شان را دریافت کرده بود. نیروهای مختلف نظامی و امنیتی افغانستان دست بسته شدند. اما به هر حال، اینان دوم نیاوردند و آن همه هزینه بی فایده شد. در بین همه این نیروهای تربیت شده، پنتاگون در موردی خاص، دخالت نداشت. CIA ، طرحی نو در افغانستان درانداخته بود.
افغانستانی های خاص!
تصاویر تلخ آویزان شدن افغانستانی ها از هواپیماهایی که فرودگاه کابل را ترک می کردند، یکی از غم‌انگیزترین تصاویر سال ۲۰۲۱ بود. با پیشرفت لحظه به لحظه طالبان در افغانستان در روزهای خروج نیروهای ائتلاف غربی، بسیاری در تقلای برای خروج از کشور و فرار از چنگال طالبان بودند. فرودگاه کابل، صحنه هیاهوی بی سابقه افغانستانی ها از یک سو و تجمع اتباع خارجی از سوی دیگر بود. هر کدام از کشورهای خارجی، در خارج کردن اتباع خود برنامه ویژه داشتند و کمتر می شد نظم و ترتیب موفقیت آمیزی در این برنامه ها دید.
با این حال، مورد خاص افغانستانی هایی که همکاران رسمی نیروهای خراجی در سال های اشغال بودند، به یکباره به صدر اخبار رفت. رسانه ها فعالان اجتماعی و از همه مهم‌تر سربازان و کهنه سربازان که نگران همکاران وهمرزمان افغانستانی خود بودند، بر خارج کردن اینان اصرار ورزیدند. انتقادات جدی درباره معضلات خروج افغانستانی های همکار نیروهای غربی که هدف اصلی طالبان بودند و جانشان در خطر بود، در نهایت به اجزای برنامه نسبتا موفقیت آمیز خروج بسیاری از اینان منتهی شد؛ اما بسیاری از اینان مشقات زیادی را متحمل شدند به جز یک گروه.
کاری که CIA کرد
فعالیت سازمان های امنیتی غربی در پاکستان و افغانستان، به دهه ها قبل باز میگردد و به طور خاص، سال ۱۹۷۹ را نشان زده اند به عنوان آغاز فعالیت های خاص CIA در جذب نیروهای چریکی افغانستانی که طبیعتا آغاز تلاش در تقابل با نیروهای شوروی بود که افغانستان را اشغال کرده بودند. ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ و تحولات پس از آن، داستان تازهای را آغاز کرد. با اشغال افغانستان توسط نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا و سقوط حکومت طالبان در آن کشور، نیروهای مختلف نظامی غربی از ناتو گرفته تا ارتش آمریکا و بریتانیا، پیوندهای جدی با افغانستانی ها ایجاد کردند.
بسیاری استخدام شدند تا به عنوان مترجم و راهنما و کارشناس، به نظامیان غربی یاری برسانند و بالاتر از همه، طبیعی بود که اولویت، ایجاد پلیس، نیروهای انتظامی و ارتش منسجم برای دولت مرکزی در حال استقرار در افغانستان باشد. برنامه های آموزشی برای افغانستانی ها طراحی و اجرا شد و یگان های انتظامی و پلیسی، ساختارهای امنیتی و ارتش، شکل گرفتند. کارآمدی اینان پس از چندین سال، هرگز قابل توجه نبود.
این CIA بود که گروه های شبه نظامی خود را تربیت کرد و در عملیات های ویژه خود از آنها بهره برد. واحدهای مختلفی که با اسامی یونیت سفر یا یونیت صفر یک، شناخته میشدند، عملیاتهای شبانه حمله به مناطق مسکونی مشکوک به اقامت تروریست ها را انجام میدادند. سربازان افغانستانی که حالا مأموران CIA به حساب می آمدند، در واقع بخشی از نیروهای شبه نظامی تربیت شده توسط آمریکا بودند. در دهه اول هزاره سوم، رقابت میان CIA و نیروهای ویژه پنتاگون، ساختارهای موازی را ایجاد کرد.
اعتماد به نیروهای افغانستانی در ابتدا کم بود و هر دو سازمان، همیشه نگران سرکشی افغانستانی ها، سرقت سلاحها توسط آنان و فراتر از همه، شوریدن آنها علیه خود آمریکایی ها بودند. وقتی طالبان کمکم دوباره روی پای خود ایستاد و حملات و ناآرامی ها را از سر گرفت، هم نیروهای ویژه و هم CIA تردیدها را کنار گذاشتند و به شبه نظامیان اتکا کردند تا به نبرد طالبان بروند. واحدهای ویژه صفر یا صفر و یک، شکل گیری و استقرارشان را مدیون این روند هستند.
فاجعه برادرکشی
نیروهای ویژه افغانستانی مأمور CIA عملیات های “موفقیت آمیز” حمله به مناطق مسکونی و از میان بردن مظنونان به تروریزم را با خشونت حداکثری اجرا می کردند. اینان به خانه ها حمله می بردند و بدون هیچ ترحمی، افراد مورد نظر را جدا کرده و اعدام می‌کردند. حملات شبانه و قتل عام‌ها، باعث شد تا در نهایت، گزارش دیده بان حقوق بشر در سال ۲۰۱۹، چهارده مورد حملات شبانه و اعدام‌های صحرایی توسط افغانستانی های مأمور CIA را به عنوان تنها بخشی از قتل عام‌های برادران و هم وطنانشان، گزارش داد.
نیروهای ویژه، موارد غریبی از جنایات را مرتکب شدند. اینان به کادرهای درمان در مناطق تحت نفوذ طالبان حمله کردند تا آنان را به دلیل مداوای تروریست های مجروح طالب، مجازات کنند. این‌ها همه در کنار عملیات های به راستی موفق این نیروها در مبارزه با تروریست‌ها طالبان رخ دادند.
خبرنگاران و رسانه ها، فعالان حقوق بشر و محققان دانشگاهی، مدت ها بر پیگیری فعالیت ها و اعمال افغانستانی های مأمور CIA اصرار کردند و نتیجه ای نگرفتند. مهم ترین تکیه گاه این نیروها، حمایت دو سویه دولت افغانستان و آمریکایی ها بود. موارد متعدد خبررسانی و گزارش ها، تاثیری در تغییر رفتار اینان نداشت و در نهایت، تا آخرین روز حضور نیروهای آمریکایی نیروهای ویژه افغانستانی مأمور CIA، یگانه نیروی موثر، قدرتمند و کارآمد تربیت شده بود که نقش ایفا می کرد.
خبرنگاران غربی در روزهای خروج نیروهای ائتلاف از افغانستان، با ثبت تصاویر و مصاحبه ها با فرماندهان نیروهای ویژه مأمور CIA، دوباره آنها را به صدر اخبار بردند. کنترل فرودگاه کابل و مقرهای آمریکاییان در اختیار آنان بود و رفتارشان با شهروندان هم وطن، ناگوار. برای عبور از گیت های فرودگاهی، رشوه های سنگین از هم وطنانشان مطالبه می‌کردند و نکته ظریف اینکه، خود از آینده‌شان، بیش از همه آوارگان افغانستانی و در حال فرار، اطمینان داشتند!
خبر اقدام آمریکا برای خروج بسیاری از نیروهای ویژه افغانستانی CIA و خانواده هایشان از افغانستان پیش از آغاز خروج نیروهای ائتلاف، جالب توجه بود. بیش از ۷۰۰۰ نفر مامور افغانستانی CIA و همسر و فرزندانشان زودتر از خروج خود غربی‌ها، به قطر منتقل شده بودند. هیچکدام هم لازم بود برای فرار از دست طالبان، از هواپیمای در حال پرواز، آویزان شوند.
مطلبی با عنوان خیانت CIA به همکاران به صورت اختصاصی در ایران گیت منتشر شده است که می‌تواند برای شما خواندنی باشد.